Mała Fatra to zachwycają kraina. To niewielkie pasmo górskie leżące u naszych słowackich sąsiadów gwarantuje niezapomniane emocje i różnorodność doznań: od przepięknych, rozległych panoram, skalistych szczytów po głębokie wąwozy i rwące wodospady.
Dzisiaj zapraszam na spacer po głównej grani Małej Fatry.
I to spacer od razu z wysokiego C – bo prowadzący na najwyższy szczyt całego pasma: Wielki Krywań (1708 m n.p.m)
Spis Treści
Wielki Krywań – który szlak wybrać?
Na główną grań Małej Fatry możemy dostać się na kilka sposobów:
- Od południowej strony z miejscowości Šútovo wybierając szlak zielony bądź niebieski (tutaj w bonusie Szutowski Wodospad) – tę opcję uważam za najbardziej nużącą i mało widokową. Co prawda po opuszczeniu lini lasu widoki stają się coraz piękniejsze, głównie w kierunku Wielkiej Fatry, ale pozostałe opcje zdecydowanie biją ten wariant na głowę.
- Niebieskim szlakiem przez Baraniarky – ciekawy szlak biegnący boczną granią Małej Fatry, miejscowo ubezpieczony łańcuchami. Z zachodu towarzyszą nam widoki na Dolinę Wielka Branica, a ze wschodu na otoczenie Doliny Vratnej. Z każdym metrem odsłania się coraz szersza panorama: od Małego Rozstuca aż po Mały Krywań.
- Z Doliny Vratnej kolejką gondolową na Snilovske Sedlo i stamtąd na Wielki Krywań – muszę przyznać, że ta opcja jest bardzo kusząca. Mała Fatra jest „mała” jeśli chodzi o jej rozmieszczenie na mapie natomiast podejścia są pieruńsko strome, co może niektórych zaskoczyć, a wówczas sunące wagoniki stają się wybawieniem.
- Z górnej części doliny Vratnej przez Poludniovy Gruń oraz Steny – opcja według mnie najpiękniejsza widokowo. Najbardziej okazałe widoki już od podejścia na Poludniovy Gruń będą nam towarzyszyły przez całą wędrówkę. Przejdziemy również przez Hromove oraz Chleb, który w mojej ocenie pokazuje wszystko co w Małej Fatrze najlepsze. To właśnie ten wariant wędrówki poznacie w poniższym wpisie.
Dojazd i parking
Interesujący nasz szlak na Veľký Kriváň startuje w górnej części Doliny Vratnej, gdzie dojedziemy autem. Sama Dolina Vratna swój początek ma w miejscowości Terchova i to właśnie tam należy się kierować z przejścia granicznego w Zwardoniu (60 km) lub w Chyżnem (75 km). Jeżeli zamierzacie nocować po słowackiej stronie to Terchova będzie dobrym pomysłem. Spora sieć noclegów, knajpki, sklepy i markety zachęcają by zatrzymać się tu na dłużej.
Z ciekawostek: to właśnie tutaj urodził się słynny rozbójnik Juraj Janosik, którego 7,5 metrowy pomnik możemy zauważyć na wzgórzu powyżej drogi prowadzącej do Doliny.
Samochód możemy pozostawić na jednym z dwóch parkingów:
1. Na samym końcu przy schronisku Vratna Chata – płatny 10 euro/dzień
2. Na placu po prawej stronie (przedostatni parking) – za darmo (stan na 2024 rok)
Poniżej mapka z zaznaczoną pinezką darmowego parkingu:
Do Chaty na Gruni (973 m n.p.m)
Trasa: Dolina Vratna – Chata na Gruni; szlak żółty, 50 min
Żółty szlak ma swój początek po lewej stronie przy schronisku Vratna Chata. Początkowo wędrujemy leśną, niemalże płaską ścieżką, a widoki są skąpe. Klimat dosyć niziny co niedługo radykalnie się zmieni. Po 50 minutach delikatnego trawersu dochodzimy do bramy z napisem „Witaite na gruni” a las ustępuje bardzo malowniczej polanie. Po prawej stronie mijamy źródełko a w oddali pojawia się słowackie schronisko Chata na Gruni (970 m) na tle Wielkiego Rozsutca.
Przed budynkiem znajduje się kilka ławek i leżaki więc mamy okazję na chwilę przerwy. Jak na tak prostą i szybką przebieżkę nagroda jest niczego sobie. Bardzo sielankowe miejsce, które polecam odwiedzić każdemu kto akurat nie ma ochoty wchodzić w wyższe partie gór.
Chata na Gruni – Południowy Gruń
Trasa: Chata na Gruni – Południowy Gruń; szlak żółty, 1 h 10 min; 1.6 km
Rozpoczynając wędrówkę na Poludniovy Gruń (1450 m) przygotujcie się na dosyć srogi aczkolwiek krótki wysiłek. Mała Fatra to nie są emeryckie spacery o czym właśnie przyszło się przekonać.
Do pokonania mamy 480 metrów przewyższenia na dystansie 1600 metrów (!)
Pierwsza połowa podejścia to wąska ścieżka wiodąca wzdłuż stoku narciarskiego. Podłoże jest gliniasto-trawiaste, co w przypadku deszczowej pogody może być kłopotliwe, szczególnie na zejściu.
Ostatni fragment szlaku wyłożony jest wygodnymi kamieniami i zaczyna wieść zakosami wśród drzew. Po krótkiej chwili wychodzimy na grań.
Poludniowy Gruń – Chleb
Trasa: Południowy Gruń – Chleb; szlak czerwony, 1 h 20 min; 3.2 km
Wierzchołek Poludniowego Grunia to niewielka polana z której rozpoczynają się najpiękniejsze małofatrzańskie widoki. Od wschodu wyłania się łagodny Stoh oraz bracia Rozsutec a przed nami jak na dłoni widać dalszą część dzisiejszej wędrówki: główną grań Małej Fatry.
W tym miejscu porzucamy żółte oznaczenia i kierujemy się szlakiem czerwonym kolejno na Steny oraz Hromove. Szlak jest oczywisty i nie występują na nim trudności techniczne. Ot, spacer po kopulastych wierzchołkach, więc swoją uwagę możemy skupić na widokach. A te są naprawdę imponujące: panorama Gór Choczańskich, Tatr, Niżnych Tatr oraz Wielkiej Fatry robi wrażenie!
Na całej grani najpopularniejszym miejscem widokowym jest Chleb. Szczyt mierzący 1647 m n.p.m. jest trzecim co do wysokości szczytem Małej Fatry i rzeczywiście widoki stąd są najszersze. Jest jednak mały szkopuł: znajduje się on całkiem niedaleko stacji kolejki i gromadzi najwięcej turystów.
Na jego zboczach znajduje się schronisko Chata pod Chlebem (1415 m n.p.m.), do którego możemy dotrzeć skręcając zaraz za Stenami w lewo szlakiem żółtym oraz niebieskim lub szlakiem zielonym z Snilovské Sedlo.
Więcej niech przedstawią poniższe zdjęcia:
Z Chleba – Wielki Krywań (1709 m n.p.m.)
Trasa: Chleb – Wielki Krywań; szlak czerwony, 50 min; 2.2 km
Z Chleba schodzimy łagodną ścieżką na wspomniane już Snilovske Sedlo (1524 m n.p.m.), w okolice górnej stacji kolejki Vratna- Chleb. W tym miejscu zaczyna się właściwe podejście na Wieli Krywań, który wydaje się być na wyciągnięcie ręki. W zasadzie tak jest: pół godzinne drogi i 150 metrów przewyższenia jest w zasięgu nawet bardzo początkujących piechurów. Po drodze możemy spotkać się ze śniegiem zalegającym tu do późnej wiosny, ale na szczęście na kompletnie płaskim odcinku.
Przed samym wierzchołkiem warto zachować wzmożoną czujność, ponieważ podłoże jest sypkie i dwukrotnie widziałam cudzą wywrotkę przez osunięcie się na luźnych kamieniach.
Wielki Krywań szczyt i panorama
Wielki Krywań to najwyższa góra w całym paśmie Małej Fatry. Mierzy 1709 m n.p.m. a jej wierzchołek jest niemalże płaski więc ze znalezieniem dogodnego miejsca nie będzie problemu. Dla osób lubiących wiedzieć co właśnie oglądają stoi coś na kształt okrągłego metalowego stolika (tak mi się kojarzy) z dokładnie opisanymi szczytami.
Przy odrobinie szczęścia, czytaj: dobrej pogodzie rozpoznamy między innymi przedstawicieli Beskidu Żywieckiego i Śląskiego, a także Tatry w oddali.
Wielki Krywań – Dolina Vratna
Trasa: Veľký Kriváň – Vrátna, chata; szlak czerwony i zielony, 1 h; 4.1 km
Ze szczytu kierujemy się z powrotem na Snilovskie Sedlo (1524 m n.p.m) i udajemy się w stronę górnej stacji kolejki. To jedyny budynek w okolicy więc nie sposób go nie zauważyć. Stoimy tutaj przed wyborem: zjechać w okolice parkingu gondolą lub zejść na własnych nogach zielonym szlakiem, który biegnie równolegle do trasy kolejki.
Niech o stromiźnie tego szlaku powiedzą liczby: na długości 3 kilometrów musimy zgubić niemal 800 metrów przewyższenia. To boli. My jednak postanawiamy sprawdzić jak bardzo, jednocześnie zaoszczędzając kilka euro. Kijki trekingowe bez wątpienia będą wybawieniem dla kolan, jednak w deszczowej pogodzie nawet one mogą nie wystarczyć. Wówczas szlak zamieni się w błotko i przyjemności nie będzie z tego żadnej. Ostatni fragment to już szeroka wygodna ścieżka wśród drzew, która doprowadzi nas do punktu startu.
Kolejka Vratna- Chleb
Na pytanie czy warto jechać kolejką czy pokonać całość pieszo musicie odpowiedzieć sobie sami.
Dla tych, którzy zechcą skorzystać z gondoli przedstawiam garść praktycznych informacji:
- kolejka w wakacje kursuje co kilkanaście minut w godzinach 8:30-18:00 w weekendy oraz 8:30-17:00 w dni powszednie.
- w czerwcu oraz we wrześniu czas ten skrócony jest o godzinę.
- godziny kursowania w miesiącach jesienno-zimowych należy sprawdzić na oficjalnej stronie kolejki, o tu
- bilet możemy kupić na miejscu lub online.
Aktualne ceny (stan na 2025 rok):
- wjazd góra/dół 21 euro
- tylko na górę 20 euro
- tylko na dół 16 euro
Pozostałe informacje praktyczne
- Wstęp na teren Małej Fatry jest bezpłatny
- Samochód można zostawić na jednym z dwóch parkingów przed wejściem na szlak
- Na wycieczkę można zabrać psa
- Po drodze znajduje się schronisko
- Za sprawą kolejki wędrówkę można skrócić
- Na trasie nie występują trudności techniczne
- Numer ratunkowy HZS (odpowiednik polskiego TOPRU/GOPRU) 18 300
- Tradycyjnie pamiętaj o dobrym przygotowaniu (odpowiednie ubrania/ekwipunek) i sprawdzeniu prognoz pogody przed wyjściem
